Charakteryzuje się niezbyt atrakcyjnym ubarwieniem. Rozpiętość ich skrzydeł wynosi od 4 do 5,5 cm. Żyje do 14 dni, jednak w tym krótkim okresie każda z samic składa nawet do 200 jaj. Co więcej, motyle te nie składają jaj tylko w jednym miejscu, potrafią przelatywać nawet kilkanaście kilometrów, zostawiając po 20-30 jajeczek. Z nich wylęgają się gąsienice, które są w stanie przez całe swoje życie (8, 9 msc –y) pożreć ok. 200 igieł sosnowych lub nawet 1000 igieł świerkowych! Dorosłe motyle nie pobierają pokarmu – skupiają się tylko na rozmnażaniu. Jedną z wielu ich zdumiewających zdolności jest to, że osłonki jaj są niezwykle odporne na warunki atmosferyczne, bez wielkich przeszkód przechowują je nawet w kilkudziesięciu stopniach poniżej zera.

Gąsienice brudnicy potrafią także "fruwać", spuszczając się z koron drzew na ściółkę, za pomocą jedwabnej nici. Co więcej, działają również zespołowo, tworząc zgrupowania zwane lusterkami. Leśnicy nazywają tak skupienia malutkich gąsienic, które po wyjściu z jajeczek nagrzewają się w promieniach słońca, czekając na podmuch wiatru, który przeniesie je na inne drzewo. Jeśli to nie nastąpi, gąsienice rozwiązują swoją komitywę i wspinają się w korony macierzystego drzewa, w poszukiwaniu pokarmu.

Gąsienice są w stanie doprowadzić w bardzo szybkim czasie do gołożeru zgryzając je tylko u nasady przez co pozostała część igły spada. Masowe pojawy tego groźnego motyla, zwane gradacjami,  nękały Polskę w latach 60., 70. oraz 80. XX wieku. Szkody wyrządzane przez gąsienice brudnicy notowano wówczas na milionach hektarów lasów. Jedną z najstarszych gradacji odnotowano z kolei już w 1783. Co ciekawe, przy gołożerach, kiedy skończą się igły, gąsienice mogą się przerzucić również na drzewa liściaste.

Wzmożona czujność i monitoring tych owadów przez leśników jest konieczny podczas okresu wakacyjnego, zwłaszcza w gorące popołudniowe dni.  Jest to czas, gdy brudnica przechodzi rójkę. Motyle w ciągu dnia przesiadują na korze drzew. Uaktywniają się wieczorem, wówczas też odbywa się lot godowy, trwający nawet do północy. Do ustalenia daty największej liczby motyli, czyli kulminacji rójki brudnicy, służą plastikowe pułapki w kształcie lejka, gdzie pomiędzy skrzyżowanymi skrzydełkami umieszcza się czerwoną gumkę, która jest feromonem. Feromon wydziela zapach samicy, zwabiając do pułapki samce, które wpadają do foliowego worka, umieszczonego pod spodem lejka. Dwa razy w tygodniu leśnicy liczą ilość złowionych owadów. Czasem w pułapki łapie się nawet kilkaset sztuk.

Niestety, często się zdarza, że pułapki feromonowe są niszczone przez turystów. Utrudnia to wówczas porównywanie wyników i właściwą ocenę zagrożenia lasu. Szczególnie często giną foliowe worki, będące częścią pułapek, zabierane zapewne przez przypadkowych grzybiarzy. Zdecydowanie nie jest to dobry pomysł, ponieważ nie dość, że niekompletna jest  pułapka, to do tego źle przechowywane są grzyby. Jeżeli znajdziecie z taką pułapkę w lesie pamiętajcie, by jej nie zabierać!

Zapraszamy do wspólnego odkrywania tajemnic zwierząt wielkopolskich lasów w cyklu „Wierzę w leśne zwierzę http://www.poznan.lasy.gov.pl/brudnica-mniszka#.XSWN-I8wjAw